![](/media/lib/434/n-podboj-bfd60e08da7fc1f30fe60509eedecb6b.jpg)
Na północy Hiszpanii znaleziono 66 obozów rzymskich legionów
14 grudnia 2020, 12:04Na północnych terenach hiszpańskiej prowincji Kastylia i Leon znaleziono 66 obozów rzymskich legionów. Obozy, datowane na koniec republiki i początek istnienia cesarstwa, były zakładane przez oddziały, które szły walczyć z asturyjskimi plemionami, zdusić rewolty Kantabryjczyków, zabezpieczać drogi czy kopalnie
![](/media/lib/41/czara-c9c8699bdda9fba9f57bfdd3d33e0f5a.jpg)
Dom to czy winiarnia?
8 stycznia 2009, 11:06W klasycznych dziełach greckich dość często wspomina się o tawernach, żadnemu archeologowi nie udało się jednak natknąć na pozostałości po takim przybytku. Ponowna analiza zgromadzonych przez lata artefaktów wskazuje, że nie można ich było znaleźć, bo winiarnie znajdowały się w domach mieszkańców.
![](/media/lib/46/winogrona-1d96a329b27c58a0c29ad16c597cd14b.jpg)
Pierwsze lecznicze wina świata
14 kwietnia 2009, 09:32Starożytni Egipcjanie przekształcili wino w lekarstwo już 5 tys. lat temu. Biomolekularna analiza pozostałości dwóch naczyń wykazała, że do napoju dodawano różnych ziół, co tylko potwierdza, że wiedza medyczna tych ludzi była naprawdę imponująca (Proceedings of the National Academy of Sciences).
![](/media/lib/527/n-la-mano-de-irulegi.juantxo-egana-b00cc60f35819d5dd53974e9be444b58.jpg)
Odczytano kolejne wyrazy z dłoni z Irulegi. Coraz więcej wiemy o starożytnym amulecie
5 marca 2024, 11:52Gdy w 2021 roku archeolodzy znaleźli na północy Hiszpanii wykonaną z brązu dłoń, która 2000 lat wcześniej prawdopodobnie wisiała na drzwiach jednego z domostw, nie zdawali sobie sprawy, że mają w ręku sensacyjne znalezisko. Dopiero rok później, podczas konserwacji zabytku, okazało się, że widnieje na niej napis, który może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego
![](/media/lib/555/n-paranthropus-33a4e80d17dcbaeb058d6a2bf1569b2a.jpg)
Udało się uzyskać najstarsze informacje genetyczne i określić płeć homininów sprzed 2 milionów lat
11 lipca 2023, 08:27Międzynarodowemu zespołowi naukowemu udało się pozyskać dane genetyczne homininów, które żyły przed 2 milionami lat. To najstarsze tego typu informacje, jakie udało się odczytać. Materiał pochodzi ze skamieniałych zębów gatunku Paranthropus robustus odkrytych w jednej z południowoafrykańskich jaskiń. Uzyskanie tak starego materiału to niezwykłe osiągnięcie, chociaż jego przydatność wciąż trudno ocenić.
![](/media/lib/443/n-runylazy-8c7bfb91e009bfbe62ece7296fd10373.jpg)
Sensacyjne odkrycie sugeruje, że Słowianie pisali kilkaset lat wcześniej niż sądzimy i używali... run
17 lutego 2021, 09:29Pierwszym pismem słowiańskim była głagolica, stworzona w IX wieku przez Cyryla, który wraz ze swoim bratem Metodym prowadzili w IX wieku chrystianizację Słowian. Teraz w czeskiej miejscowości Łany, w pobliżu granicy ze Słowacją, znaleziono dowód, że Słowianie najprawdopodobniej pisali już przed Cyrylem, a używali w tym celu... run.
![](/media/lib/578/n-dune1-b4332ca3b1bb75911b8117effb5945fb.jpg)
Napełnianie argonem ProtoDUNE rozpoczęte. To wstęp do zakończenia prac nad gigantycznym DUNE
17 kwietnia 2024, 09:49W CERN-ie rozpoczęło się napełnianie ProtoDUNE, prototypu Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE), budowanego w USA gigantycznego wykrywacza neutrin. Napełnianie ciekłym argonem jednego z dwóch detektorów ProtoDUNE potrwa niemal dwa miesiące. Komora jest olbrzymia, ma rozmiary trzypiętrowego budynku. Napełnianie drugiej komory rozpocznie się jesienią. A wszystko po to, by przetestować technologie, które będą wykorzystywane w DUNE, rozciągającym się na 1300 kilometrów eksperymencie, w skład którego wchodzi zespół detektorów wielkości 7-piętrowych budynków mieszczących dziesiątki tysięcy ton argonu.
![](/media/lib/396/n-zeby-88fbb21cca8775ab304129f8d13e9216.jpg)
Zęby z Peru dowodzą, że małpy przepłynęły Atlantyk
10 kwietnia 2020, 12:09Głęboko w peruwiańskiej części Amazonii znaleziono cztery skamieniałe małpie zęby. Zdaniem naukowców z University of Southern California, dowodzą one, że więcej niż jedna grupa afrykańskich małp przekroczyła Atlantyk i osiedliła się w Ameryce Południowej.
![](/media/lib/473/n-gibraltar-abea87fd5b9daad3e5fcd3840c59e285.jpg)
W niedostępnej od 40 000 lat jaskini mogą znajdować się unikatowe ślady neandertalczyków
4 października 2021, 13:54Po 9 latach prac w jednej z jaskiń Skały Gibraltarskiej – jaskini Vanguard – udało się odkryć komorę, która pozostawała zamknięta przez ostatnich 40 000 lat. Specjaliści mają nadzieję, że znajdą w niej unikatowe ślady bytności neandertalczyków, które wzbogacą naszą wiedzę o tym gatunku.
![Chankillo z lotu ptaka© Servicio Aerofotográfico Nacional](/media/lib/3/1172862770_599694-b7e8d10d92384955406588bef5422b19.jpeg)
Odkryto najstarsze obserwatorium słoneczne Ameryk
2 marca 2007, 19:01W peruwiańskim stanowisku archeologicznym Chankillo znaleziono najstarsze w obu Amerykach obserwatorium słoneczne. Wskazuje ono na istnienie rozwiniętego kultu Słońca.